˙اگر علاقه دارید تا به طور کلی درباره وال پست و کارایی آن در ساختمان بدانید، تا انتهای این مطلب را مطالعه فرمایید.
لازم به توضیح این موضوع است که علاوه بر المان های اصلی سازه، اعضای غیر باربر نیز در برابر بارهای جانبی (نظیر باد، زلزله و …) طراحی می‌گردند. اعضای غیر باربر نظیر سقف‌های کاذب، دیوارها و … هستند. این طراحی به عنوان یک الزام در پیوست ششم آیین نامه ۲۸۰۰ تحت عنوان طراحی لرزه‌ای و اجرای اجزای غیر سازه‌ای معماری مطرح شده و لازم الاجراست. در صورت تمایل به مطالعه اطلاعات بیشتر راجع به وال پست به مقاله “وال پست و انواع آن را بیشتر بشناسید” مراجعه فرمایید.
وال پست چیست چه کاربردی دارد؟
وال پست (wall+post) در کلمه به عنوان نگهدارنده دیوار ترجمه می‌شود. و همانگونه که از نام آن پیداست به المان‌هایی گفته می‌شود. که از آنها برای نگهداری دیوار توسط طراح (با رعایت حداقل‌های تعریف شده در پیوست ششم آیین نامه ۲۸۰۰) طراحی شده. و در نقشه‌های فاز ۲ به مجری ابلاغ می‌شود.
این الزامات توسط مجری لازم الاجرا هستند و عدم اجرای آنها تخلف محسوب می‌گردد. المان نگهدارنده دیوار یا وال پست برای جلوگیری از وارد شدن خسارت به دیوار در برابر انواع بارهای جانبی اجرا می‌شود.
این المان همانند سازه در طبقات مختلف و در کاربری‌های مختلف، انواع متفاوت داشته و همچنین اتصالات آنها نیز تابع شرایط و قوانین خاص خود است.
وال پست کلافی با طول مشخص است که از دو نوع وال پست افقی یا عمودی تشکیل شده و از آن برای یکپارچه سازی اسکلت و دیوارها استفاده می‌شود.طراحی وال پست
لازم به ذکر است که در طراحی این المان‌ها به دو نکته زیر باید توجه داشت.
- حداقل ابعاد و اندازه‌ها برای مهار دیوار در برابر بارهای جانبی
- حداقل فواصل جداسازی دیوار از سازه، با توجه به شرایط طراحی سازه به جهت عدم انتقال سختی به سازه در برابر بارهای جانبی
چه نکاتی باید در طراحی وال پست مورد توجه قرار بگیرد؟
اصلی ترین و مهمترین نکته‌ای که در طراحی وال پست باید مد نظر قرار داد. این است که برخلاف سازه که در طبقات فوقانی عموما از ابعاد آن کاسته می‌شود. المان‌های وال پست در طبقات فوقانی بزرگ تر می‌شوند. این اتفاق به دلیل افزایش دریفت در طبقات فوقانی است که باعث جابجایی بزرگتر در مقایسه با طبقات زیرین اتفاق می‌افتد.
همین امر سبب می‌شود المان‌های نگهدارنده دیوار دارای بال‌های پهن‌تری در مقایسه با همان المان‌ها در طبقات پایین‌تر باشد.
یادآور می‌شود که برای اطلاع دقیق تر از طراحی و چگونگی طراحی دیوار و المان‌ها و همچنین حدود پیشنهادی و حداقلی در اجرای آن، دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان با همکاری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به همراه سازمان نظام مهندسی ساختمان استان البرز، در سال ۱۳۹۷ اقدام به نشر ضابطه‌ای با شماره ۸۱۹ و تحت عنوان راهنمای طراحی سازه‌ای و جزئیات اجرایی دیوارهای غیر سازه‌ای کرد. این راهنما می‌تواند برای درک بهتر مفاهیم فوق در زمینه طراحی و اجرا و همچنین جزئیات اجرایی کمک خوبی به مهندسین طراح ناظر و مجری برای اجرای هرچه بهتر و اصولی تر دیوار و مهار آن (نظیر وال پست) باشد.
ذکر این نکته ضروری است که در طراحی لرزه‌ای انواع دیوارها علاوه بر وال پست یا مهار و نگهدارنده‌های دیوار نیاز به المان‌های دیگری برای مهار خمشی خارج از صفحه دیوار نیز هست این المان‌ها در دیوارهای با ملات سنتی (ماسه سیمان)، میلگرد بستر و در دیوارهای با ملات بستر نازک (چسب)، انواع بست‌های رادیکالی و تخت با ضخامت ۲ میلی متر هستند.
همچنین یادآور می شود که فواصل جداسازی ذکر شده در فوق صرفاً برای اجرای دیوار در امتداد یا عمود بر سازه نیست، بلکه برای دیوارهای متعامد نیز باید همانند دیوار و سازه، فاصله جداسازی توسط طراح، طراحی و تمام فواصل ایجاد شده با مصالح نرم عایق پوشانده شود.
نکات ضروری در طراحی وال پست
- در طراحی وال پست‌ها در مراکز درمانی باید توجه داشت که بر اساس بند پ۶-۱-۴-۲-۱۰ پیوست ششم آیین نامه ۲۸۰۰ المان‌های نگهدارنده باید به صورت سرتاسری از کف تا سقف با رعایت فاصله جداسازی و الزامات اجرایی نصب گردند.
- در دیوارهایی که نیاز به وال پست سرتاسری دارند و همچنین ارتفاع آنها بیش از ۳.۵ متر است، باید ارتفاع آزاد را کاهش داد. نکته مهم این است که وال پست‌های عمودی‌ای که بر روی تیرهای اصلی نصب می‌شوند. باید در فاصله یک متری از محل تقاطع تیر و ستون به جهت عدم ایجاد مانع برای تغییر شکل تیر در ناحیه مفصل پلاستیک اجرا گردند.
نکات عمومی در اجرای وال پست
- وال پست‌های که به صورت سرتاسری اجرا و به زمین نصب می‌شوند. باید به صورت صلب به زمین متصل شوند.
- اتصال وال پست‌های سرتاسری به سقف باید به صورت کشویی و مفصلی باشد.
- اجرای مفصلی باید به شکلی باشد که حرکت دیوار در صفحه آزاد و جهت عمود بر آن مقید باشد.
- اجرای صفحه به زمین و بر روی بتن با رول بولت و انکر بولت و بر روی اسکلت فلزی به صورت جوش و بر اساس نقشه طراح باشد.
- حداقل فاصله جداسازی المان‌های عمودی نگهدارنده دیوار یک صدم ارتفاع و المان‌های افقی بیشترین دو مقدار (۲.۵ میلی متر یا خیز ماکزیمم تیر) باشد. همچنین وال پست‌ها حداقل ۴ سانتی متر از بلوک ها را کاور کند. بدین ترتیب اگر المان به سازه متصل شود، عرض بال حاصل جمع فاصله‌ای که باید آن مهار کاور کند به علاوه فاصله جداسازی است.
- در اتصال المان‌ها به سازه از کاشت‌های چرخشی استفاده شود و استفاده از اتصالات ضرب های در سازه ممنوع می‌باشد.
- اجرای اتصالات برای مقاومت خمشی در صورتی که بست باشد، باید دارای ضخامت ۲ میلی متر و در صورتی که میلگرد بستر باشد باید دارای قطر حداقل ۴ میلی متر باشد. قطر میلگرد بستر نباید از یک سوم ضخامت ملات بیشتر گردد.
- اجرای اتصالات برای مقاومت خمشی باید به صورت یک رج در میان و از رج اول دیوار شروع گردد.
