بتن چیست؟
بتن یکی از مقاوم ترین و پرمصرف ترین مصالح ساختمانی است که به دلیل مقاومت و طول عمر بالای آن، از دیرباز تا کنون مورد توجه معماران بوده است. از جمله مهمترین مواد به کار رفته در بتن، سیمان است. در این مقاله به بررسی عوامل موثر در ترک‌خوردگی بتن می‌پردازیم.
ترک خوردگی بتن چیست؟
با رعایت عواملی که کیفیت بتن را مشخص می‌سازد، درصد این اتفاق پایین می‌آید. عوامل مختلفی بر ترک خوردگی بتن موثر هستند که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
انواع ترک بتن
به صورت کلی در دو مرحله احتمال ایجاد ترک در بتن وجود دارد.
- ترک خوردگی قبل از سفت شدن بتن
- ترک خوردگی بعد از سفت شدن بتن
ترک‌خوردگی قبل از سفت شدن بتن
در صورتی که بتن قبل از سفت شدن ترک بخورد، علت آن یکی از موارد زیر است:
نشست خمیری
در این حالت، هنگامی که بتن هنوز خیس است، بر اساس حالت آرماتور بندی و در مسیر آرماتورها ترک بر می‌دارد. برای اصلاح این اتفاق و از بین بردن ترک‌های ایجاد شده در این حالت می‌توان موارد زیر را انجام داد.
- ویبره کردن بتن: به وسیله شمشه ماله موتوری که لرزش‌های بسیار ریز و منظم ایجاد می‌کند و باعث از بین رفتن ترک‌ها و بازگشت بتن به حالت اولیه می‌شود.
- ماله کشی: با استفاده از شمشه ماله تلسکوپی نیز باعث از بین رفتن ترک‌ها می‌شود.
جمع شدگی خمیری
این نوع ترک‌ها به دلیل دمای بسیار بالا یا پایین رخ می‌دهد. برای مقابله با این موضوع می‌توان از یکی از روش‌های زیر استفاده کرد.
- ایجاد رطوبت در سطح بتن: که می‌تواند به وسیله شلنگ ویبراتور صورت گیرد باعث می‌شود تا شیره بتن به سطح آن انتقال یابد و مانع از ترک خوردگی بتن شود.
- پوشاندن سطح بتن: به وسیله پوشش‌های نایلونی باعث می‌شود تا باد کمتری به بتن خورده و در نتیجه سطح بتن خشک نشود.
حرکت در قالب‌ها
در صورتی که قالب بندی نادرست باشد، بتن ترک برمی‌دارد. برای اصلاح اینکار تنها باید قالب‌ها را ترمیم کرد.
علل ترک خوردن بتن
همانگونه که می‌دانید بتن یکی از مهمترین مصالح مورد استفاده در ساخت سازه است و ترک خوردگی آن بر دوام و پایداری سازه، تاثیر منفی بالایی دارد. برای جلوگیری از ترک خوردگی بتن باید در قدم اول، علل آن را بدانیم تا با رعایت این موارد، از ترک خوردگی بتن جلوگیری کنیم. در این قسمت به بررسی برخی علل ترک خوردگی بتن خواهیم پرداخت.
ترک‌خوردگی به علت حمله کلریدی به بتن
در صورت وجود یون‌های آزاد در بتن، این یون‌ها باعث خوردگی آرماتورها و در نتیجه آن ایجاد ترک بر روی بتن می‌شود. این امر بسیار خطرناک بوده و حتی می‌تواند منجر به ریزش سازه شود. این فرآیند شیمیایی بوده و زمانی که مقدار کلرید آزاد بیش از حد مجاز باشد این اتفاق صورت می‌گیرد و در اصطلاح به بتن حمله کلریدی دست می‌دهد.
ترک خوردگی به علت وجود نمک
یکی دیگر از علل ترک خوردگی بتن وجود نمک است. این اتفاق به علت خاصیت کریستالیزه شدن نمک است. بدین معنی که نمک‌های ته نشین شده در بتن، درون آن حفره‌هایی اینجاد می‌کنند که منجر به ترک خوردگی بتن خواهد شد. نمک همچنین موجب زنگ زدگی آرماتورها نیز می‌شوند. میزان ترک خوردگی به این علت، با میزان تبخیر آب رابطه مستقیم دارد. به این صورت که هرچه آب بیشتری از بتن تبخیر شود، املاح باقی مانده در آن نیز بیشتر شده و در نتیجه ترک خوردگی بیشتر می‌شود.
ترک خوردگی به علت استفاده از نمک ذوب یخ در زمستان
نمک‌های ذوب یخ که در زمستان توسط شهرداری روی سطح کوچه‌ها و خیابان‌ها ریخته می‌شود، دارای ترکیبات شیمیایی خاصی بوده که به مرور زمان موجب خوردگی و ترک خوردگی بتن می‌شود.
ترک خوردگی به علت کربناتاسیون
یکی از مراحل ساخت بتن، مرحله هیدراتاسیون است. در این مرحله در صورتی که CO2 موجود در هوا با رطوبت ترکیب شود، اسیدی به نام اسید کربنیک ایجاد می‌کند که منجر به جمع شدگی ناشی از کربناتاسیون و در نتیجه ترک خوردگی بتن می‌شود.
ترک خوردگی به علت حریق یا حرارت بالا
حریق یا دمای بسیار بالا، موجب تبخیر آب داخل بتن و مانع از هیدراتاسیون مناسب می‌شود که در نتیجه آن بتن ترک برمی‌دارد. همچنین اخلاف دمای سطح بتن و داخل آن نیز موجب ترک خوردگی می‌شود.
نتیجه گیری
در این مقاله سعی کرده‌ایم تا برخی عوامل ترک‌خوردگی بتن را مورد بررسی قرار دهیم، در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر و یا مشاوره با کارشناسان شرکت هوملکس، با ما تماس بگیرید.
دفتر تهران
۲۸۳ ۲۸۴ – ۰۲۱
دفتر کرج
۵۱۲۵ ۳۴۲۰ – ۰۲۶
مدیر فروش
۰۹۱۲۱۰۲۷۶۶۷
