امروزه استفاده از بلوک‌های مختلف و با ساختار متفاوت در ساختمان‌های مسکونی بسیار رایج شده است. تقریبا در هیچ بخشی از صنعت‌های عمرانی کشور نیست که نوعی از بلوک با ابعاد و اندازه و مصالح مختلف استفاده نشود. همین امر سبب شده تا نیاز به اطلاعات و دانش در این خصوص افزایش یابد. همچنین سازندگان بسته به کاربری و نوع استفاده و همچنین میزان انرژی ذخیره شده، نسبت به انتخاب انواع بلوک اقدام می‌کنند.
بلوک چیست؟
به طور کلی اگر بخواهیم یک تعریف جامع برای بلوک داشته باشیم به این گونه است. به هرنوع جسم یا ماده به شکل یکپارچه و دارای نظم ساختاری یکسان و ویژگی‌ها و شرایط مشابه در واحد حجم، بلوک گفته می‌شود. از جمله مثال برای این واژه می‌توان به بلوک‌های پلی استایرن، بلوک‌های سبک، بلوک‌های سقفی و … اشاره کرد. هر چند که در این مقاله بحث اصلی پیرامون بلوک‌های ساختمانی است.
تاریخچه استفاده از بلوک
استفاده از بلوک‌های مختلف از دوران قدیم در ساخت فضاهای مختلف کاربرد داشته است. اصولا برای جدا کردن دو فضا از یکدیگر نیاز به ساخت یک جدا کننده مثل دیوار است که دیوارها خود از اجزای کوچکی به نام بلوک تشکیل شده‌اند. بزرگترین تفاوت دیوارهای امروزی با دیوارهای قدیمی، باربری دیوارهاست. البته نباید از این نکته غافل شد که دیوارهای قدیمی با دیوارهای امروزی از نظر حجم (اندازه) و مصالح یا مواد تشکیل دهنده آن نیز متفاوت است، اما مجددا تاکید می‌شود که تفاوت اصلی در باربری آنهاست.
در گذشته اغلب وزن سقف و کل سازه از طریق دیوارها به کف منتقل می‌شد، به دیوارهایی که وزن سقف و سازه را حمل و منتقل می‌کردند، دیوارهای باربر یا حمال می‌گفتند. ویژگی بلوک‌های به کار رفته در این دیوارها، حجم و اندازه و تو پر بودن آنها بود. از جمله مصالحی که به عنوان بلوک در این دیوارها استفاده می‌شد، بلوک‌های چهار تراش شده سنگی، بلوک‌های خشتی و بلوک‌های تو پر سیمانی بوده است. اما رفته رفته و با شتافت بیشتر علوم طبیی و نقش وزن در سازه، بشر به نکات دیگری پی برد. همچنین امروزه با اهمیت مباحثی چون انرژی ساخت بلوک‌های متفاوت و نسل جدید بلوک‌های اتوکلاو شده کاربرد و اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
بلوک‌های امروزی
با پی بردن به اصل رفتار زلزله، انسان دریافت که باید از وزن بلوک‌های کم کند، بدین ترتیب چارچوب ساختمان‌ها (اسکلت ساختمان‌ها) قوی‌تر و بلوکها از نوع غیر باربر شدند. طبیعی است که با غیر باربر شدن بلوکها، حجم مورد نیاز بلوکها نیز کاهش پیدا کرد. بدینگونه که امروزه دیوارهایی با ضخامت کمتر از ۱۰ سانتی متر می‌تواند نیاز ما را برآورده کند.
همچنین با شناخت بیشتر مواد و مصالح و توسعه علوم هیدرولوژی در شناخت رفتار جوی، اهمیت مباحث انرژی و سوخت گسترش یافته است. می‌توان گفت امروزه دیوارهایی با ملات سنتی وجود دارد که ۵ سانتی متر از ضخامت آن برابری می‌کند با یک متر از دیوارهای باربر با مصالح و بلوک‌های سنتی قدیمی.
انواع بلوک
بلوکها بسته به کاربردی که دارند به ۳ دسته تقسیم می‌شوند.
- بلوک‌های سقفی
- بلوک‌های دیواری
- بلوک‌های محوطه سازی
این سه دسته خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در این قسمت به بررسی هر کدام از این بلوکها و انواع آنها می‌پردازیم.
بلوک‌های سقفی
بلوک‌های پلی استایرن
این بلوکها عمدتا در سقف‌های تیرچه بلوک استفاده می‌شود. برخلاف اینکه کاربری این نوع سقف سازه‌ای است اما بلوک‌های پلی استایرن، نقش سازه‌ای در این نوع سقف ایجاد نمی‌کند. بلکه صرفا به عنوان یک پر کننده یا قالب ماندگار جهت بتن روی سقف است. حتی می‌توان پس از گیرش بتن روی سقف این بلوکها را جمع کرد.
مزایا
- وزن بسیار پایین
- کاربرد و استفاده بسیار ساده
- حمل و نقل بسیار راحت
- عایق صوت و حرارت مناسب
معایب
- قیمت بسیار بالا
- هزینه حمل بالا به دلیل حجم زیاد و وزن کم
- قابلیت اشتعال و دودزا بودن پس از اشتعال
- گیرش کم گچ در صورت استفاده از آن بالای سقف کاذب
بلوک‌های پوکه‌ای سقفی
این بلوکها از جنس پوکه‌های معدنی، سیمان و آب هستند. تولید آنها به صورت قالبی است و همانند سایر بلوک‌های سقفی نقش سازه‌ای ندارند و فقط نقش یک قالب برای بتن روی تیرچه‌ها را ایفا می‌کنند.
مزایا
- هزینه بسیار پایین مصالح و تولید
- تکنولوژی ساده در تولید
- در دسترس بودن
- عدم استفاده از مواد شیمیایی و در نتیجه کاهش تاثیر مخرب روی محیط زیست
- مقاومت در برابر اشتعال
معایب
- وزن بسیار بالا در مقایسه با پلی استایرن
- عایق صوت و حرارت کمتر
- انتقال ارتعاش بیشتر در این بلوک نسبت به پلی استایرن
- حمل و نقل و جابجایی بسیار سخت از محل تولید تا محل استفاده و همچنین حمل بسیار دشوار در طبقات
- پرتی و شکستگی بالا
بلوک‌های سفالی سقفی
این بلوکها در ابعاد و اندازه بسیار مشابه به بلوک‌های پوکه‌ای سقفی است و در کاربری با سایر بلوک‌های سقفی مورد استفاده در سقف‌های تیرچه بلوک یکسان است و تنها تفاوت آنها در نوع مصالح به کار رفته در آن است. این بلوکها پایه رسی دارند و از اختلاط و پختن خاک رس و آب به عمل می‌آیند.
مزایا
- هزینه پایین
- وجود نیروهای انسانی متخصص در استفاده از آن
- در دسترس بودن
معایب
- تخریب محیط زیست به علت برداشت خاک رس در تهیه آن
- انتقال بسیار بالای ارتعاش در مقایسه با سایر بلوکها
- عایق کم صوت و حرارت
- امکان شوره زدن به علت ترکیب سفال با آب
- پرتی و شکستگی بالا
- وزن بسیار بالا و به تبع آن هزینه حمل بسیار بالا و انتقال بسیار سخت از محل تولید تا ساختمان و در طبقات ساختمان
بلوک‌های دیواری
این بلوکها از جنس بلوک‌های پرکاربرد امروزی هستند که مختصرا به توضیح و بررسی مزایا و معایب هرکدام خواهیم پرداخت.
بلوک‌های پوکه‌ای صنعتی
این بلوکها از ترکیب سبکدانه با وزن مخصوص کمتر از ۱۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب با سیمان و آب تشکیل می‌شوند. بلوک‌های پوکه‌ای صنعتی با سایر بلوک‌های پوکه‌ای در نوع سبکدانه تفاوت دارند. در تولید بلوک‌های پوکه‌ای صنعتی از سبکدانه صنعتی لیکا استفاده می‌شود. این بلوکها به صورت قالبی تولید و عمل آوری آنها به صورت سنتی و مدرن است.
مزایا
- عایق صوت و حرارت
- وزن مناسب
- در دسترس بودن نیروی انسانی جهت ستفاده از بلوکها
- امکان استفاده به صورت فله و پالت
معایب
- هزینه بسیار بالای حمل و نقل
- دسترسی مکانی بسیار سخت
- هزینه محیط زیستی بسیار بالا به دلیل استفاده از خاک رس و گاز برای پختن خاک رس
- وزن بالای بلوک در مقایسه با بلوک‌های پوکه‌ای معدنی
بلوک‌های پوکه‌ای معدنی
اختلاط سبکدانه معدنی (پومیس، اسکوریا و …) با سیمان و آب به صورت قالبی سبب تولید بلوک‌های سبک پوکه‌ای معدنی می‌شود. این نوع سبکدانه حاصل سرد شدن گدازه‌های آتشفشانی است و وزن مخصوص آنها کمتر از ۱۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است.
مزایا
- وزن مناسب
- هزینه بسیار مناسب در مقایسه با نوع صنعتی آن
- امکان بسته بندی به صورت پالت و فله
- در دسترس بودن در مقایسه با نوع صنعتی آن
- در دسترس بودن نیروی انسانی جهت استفاده
معایب
- گران بودن هزینه عمل
- آسیب به محیط زیست از طریق برداشت منابع طبیعی
- وزن بالای بلوک در مقایسه با بلوک AAC
- متنوع بودن تولید و به تبع آن امکان خطا در تولید و ازدیاد بلوک غیر استاندارد در بازار
بلوک‌های سیمانی سنگین
از اختلاط سیمان و ماسه و آب شکیل می‌شوند. در نقاطی که دسترسی به سبکدانه کمتر باشد (کیش، قشم و …) و یا استفاده از آن مقرون به صرفه نباشد (به علت بار زیاد و سنگین شدن سازه، استفاده در دیوارهای مثل دیوار باغ‌ها و …) از این نوع استفاده می‌شود.
مزایا
- در دسترس بودن تقریبا در تمام نقاط
- سهولت در استفاده
- هزینه ریالی بسیار پایین
معایب
- وزن بسیار بالا
- عدم عایق حرارت و صوت
- حمل و نقل بسیار سخت
- آسیب به محیط زیست از طریق برداشت منابع طبیعی
بلوک‌های سفالی
این بلوکها حاصل عمل آوری گل است که از ترکیب خاک رس و آب به دست می‌آید و پختن آن در قالب‌های مخصوص در کوره‌های آجرپزی است. لازم به ذکر است که تکنولوژی بلوک‌های سفالی از تکنولوژی بلوک‌های پوکه‌ای قدیمی تر است و بدیهی است که دارای معایب بیشتری در مقایسه با آن است. ولی ازدیاد مواد اولیه در نقاط مختلف ایران و سهولت در تولید و ظرفیت بالای تولید این بلوک، از نقاط قوت آن است.
مزایا
- در دسترس بودن آن
- سهولت در تولید به دلیل وجود مواد اولیه در دسترس و ارزانی آن
- وجود نیروی انسانی جهت ساخت آن
- وزن مناسب
- امکان بسته بندی به صورت فله و پالتی
- هزینه ریالی مناسب
معایب
- آسیب به محیط زیست به دلیل برداشت منابع طبیعی و استفاده از گاز و یا سوخت جهت پختن آن
- تکنولوژی قدیمی
- عدم عایق صوت و حرارت
- حمل و نقل بسیار سخت
- شکنندگی بالا در مقایسه با سایر بلوکها
- شوره زدن در تماس با آب
بلوک‌های AAC
بلوک‌های سبک گازی اتوکلاو شده (هبلکس) از ترکیب سیمان، سیلیس، پودر آلومینیوم و آهک با آب درست می‌شوند. این نوع بلوکها، جدیدترین نسل بلوک‌های سبک سیمانی هستند و به نوعی، تکنولوژی روز دنیا در این طبقه به حساب می‌آیند. تولید این بلوکها بسیار شبیه به فرآیند طبیعی تولید پوکه‌های معدنی است، بدین صورت که ابتدا آهک و سیمان و سیلیس و آب باهم ترکیبب و مخلوطی خمیری شکل را به وجود می‌آورند، سپس درون یک قالب بزرگ قرار می‌گیرند و به آن پودر آلومینیوم و آهک تزریق می‌شود.
این ترکیب سبب تخلخل و ازدیاد حجم آن می‌شود که در این بین با کاهش دمای آن حباب‌ها و تخلخل ماندگار در محصول به وجود می‌آید. سپس به صورت یک کیک آماده به سمت سسیم‌های برش و بعد از آن به تحت اتاق فشار و دمای بالا جهت عمل آوری می‌رود. محصول آماده به صورت اتومات به بخش بسته بندی رفته، تسمه کشی و پالت می‌شود.
مزایا
- تکنولوژی روز دنیا
- وزن بسیار پایین
- عایق بسیار عالی در برابر حرارت، برودت و صوت
- مقاومت بسیار بالا در برابر ضربه و خوردگی
- هزینه مناسب در مقایسه با بلوک‌های پوکه‌ای استاندارد
- در دسترس بودن نیروی انسانی جهت استفاده
- هزینه بسیار پایین وال پست و طراحی لرزه‌ای
- هزینه حمل مناسب در مقایسه با سایر محصولات به دلیل وزن مخصوص پایین
- استاندارد بودن محصول
معایب
- عدم امکان بسته بندی به صورت فله‌ای
- آسیب به محیط زیست به دلیل مصرف سوخت
ذر صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر راجع به این بلوک، به مقاله مزایای کیبکس مراجعه فرمایید.
بلوک‌های محوطه سازی
بلوک والکریت
نوعی از بلوک‌های پایه سیمانی در ترکیبی از سبکدانه، پلی استایرن، سیمان و آب است و وزن مخصوص آن نیز کمتر از ۱۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب می‌باشد.
مزایا
- استفاده از عرض کمتر برای بلوک‌های با جداره بیرونی
- عایق صوت و حرارت
معایب
- هزینه بسیار بالا
- پرتی بالا
- نیاز به نیروی کار ماهر و گران برای اجرا
- نیاز به الزامات لرزه‌ای خاص و گران برای مهار در برابر بارهای جانبی
- در دسترس نبودن محصول و سفارشی تولید شدن آن
نحوه سفارش و خرید بلوک
برای سفارش بلوک باید با مجموعه هوملکس تماس حاصل شود. با دادن نقشه‌های اجرایی و یا مقدار سفارش، گروه بازرگانی هوملکس، بلوک متناسب با نیاز شما را معرفی کرده و برای شما پیش فاکتور صادر می‌کنند. در صورت تاثیر مقادیر پیش فاکتور و انجام تراکنش‌های مالی، بلوک شما در مرحله سفارش گذاری قرار گرفته و آماده تحویل می‌شود.
قیمت بلوک و عوامل موثر بر آن
قیمت بلوک به عوامل متعددی از جمله عوامل جوی (تغییر فصل) و عوامل بیرونی نظیر مواد اولیه، هزینه حمل و … بستگی دارد. در هر حال برای اطلاع از آخرین قیمت‌ها با کارشناسان مجموعه در ارتباط باشید.
جمع بندی
مجموعه هوملکس یکی از متنوع‌ترین دپارتمان‌های بازرگانی مصالح در زمینه دیوار و دیوار چینی است. برای کسب هرگونه اطلاع از محصولات و شرایط آن، با ما در ارتباط باشید.
