وال پست به عنوان یکی از اجزای مهم در ساختمان سازی، وظیفه دارد تا دیوارها را در برابر نیروهای جانبی مثل زلزله یا فشار باد مقاوم سازی کند. درواقع، وال پست یک نوع نگهدارنده دیوار است که به جلوگیری از ترک خوردگی یا تخریب دیوارهای غیر سازهای کمک میکند. اما چیزی که کارایی وال پست را تضمین میکند، انواع اتصالات در وال پست است؛ چرا که این اتصالات هستند که وال پست را به دیگر اجزای سازه متصل کرده و عملکرد بهینه آن را ممکن میسازند.
انواع مختلفی از اتصالات برای وال پست وجود دارد که هرکدام بسته به نوع کاربری و شرایط سازهای انتخاب میشوند. در این میان، اتصال تلسکوپی و اتصال کشویی به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود، بیشترین استفاده را دارند. برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان با کارشناسان شرکت هوملکس ارتباط بگیرید.
نحوه اتصال کشویی در وال پست چگونه است؟
اتصال کشویی در وال پست یکی از روشهای مهم و کاربردی برای نصب وال پست در سازهها است که به منظور جلوگیری از انتقال تنشهای جانبی به دیوارهای غیر سازهای اجرا میشود. در این روش، وال پست به شکلی نصب میشود که امکان حرکت در یک راستای مشخص (عموماً افقی) را داشته باشد. این حرکت کشویی باعث میشود دیوار در هنگام نیروهایی مانند زلزله، نشست سازه و انبساط حرارتی آسیب نبیند و ترک نخورد.
اتصال تلسکوپی چیست و چگونه انجام میشود؟
اتصال تلسکوپی یکی از روشهای پرکاربرد در اجرای وال پست است که بهمنظور جلوگیری از انتقال نیروهای اضافی به دیوارهای غیر سازهای طراحی و اجرا میشود. در این نوع اتصال، دو مقطع فولادی بهصورت کشویی و درون یکدیگر قرار میگیرند، مشابه عملکرد لولههای تلسکوپ، که به آن امکان حرکت نسبی و کنترل شده میدهد. این ویژگی باعث میشود که دیوار بتواند تغییرات سازهای ناشی از انبساط، انقباض یا نشستهای جزئی را بدون آسیب تحمل کند.
مراحل اجرای اتصال تلسکوپی
1. طراحی و آماده سازی پروفیلها
- در این نوع اتصال، از دو مقطع فولادی استفاده میشود که یکی با ابعاد بزرگتر و دیگری کوچکتر انتخاب میشود.
- مقطع کوچکتر درون مقطع بزرگتر قرار میگیرد و فضای کافی برای حرکت بین آنها در نظر گرفته میشود.
- معمولاً از پروفیلهای قوطی فولادی یا ناودانیها در این نوع اتصال استفاده میشود.
2. نصب پروفیل تلسکوپی در کف و سقف
- پروفیل بزرگتر (غلاف تلسکوپی) بهطور ثابت به سازه اصلی (کف یا سقف) متصل میشود.
- این اتصال میتواند بهصورت جوشکاری یا پیچ و مهره انجام شود تا مقطع در جای خود محکم بماند.
3. قرار دادن وال پست درون مقطع بزرگتر
- پروفیل کوچکتر که به عنوان وال پست اصلی استفاده میشود، درون مقطع بزرگتر قرار میگیرد.
- این طراحی به وال پست اجازه میدهد تا حرکت کنترل شده در راستای عمودی یا افقی (بسته به نیاز سازه) داشته باشد.
4. ایجاد فضای حرکتی مناسب
- برای جلوگیری از اصطکاک یا قفل شدگی پروفیلها، فاصلهای مشخص بین مقاطع ایجاد میشود.
- استفاده از واشرهای فلزی یا تفلونی در بخشهای انتهایی اتصال به کاهش اصطکاک کمک میکند.
5. کنترل عملکرد و نصب دیوار
- پس از نصب وال پست در محل اتصال تلسکوپی، دیوار به وال پست متصل میشود.
- در نهایت، عملکرد تلسکوپی باید تست و کنترل شود تا اطمینان حاصل شود که مقاطع در شرایط اعمال نیرو به طور آزاد و کنترل شده حرکت میکنند.
آیین نامه انواع اتصالات در وال پست
آیین نامه اتصالات وال پست به عنوان یکی از الزامات طراحی و اجرای سازهها، برای افزایش ایمنی و دوام دیوارهای غیر سازهای در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله و فشار باد تدوین شده است. بر اساس این آیین نامه، وال پستها باید بهگونهای طراحی و نصب شوند که بتوانند تنشهای ناشی از حرکت سازه را کنترل کرده و از ایجاد ترک یا تخریب دیوار جلوگیری کنند. برای این منظور، انتخاب مصالح استاندارد مانند پروفیلهای فولادی (نبشی، ناودانی یا قوطی)، اتصالات مقاوم (پیچ و مهره یا جوشکاری) و رعایت فاصله مناسب وال پستها ضروری است.
اتصالات وال پست میتوانند به سه شکل ثابت، کشویی و تلسکوپی اجرا شوند که انتخاب هر کدام به نیاز پروژه و شرایط سازهای بستگی دارد. در اتصالات کشویی و تلسکوپی، حرکت کنترل شده وال پست در راستای مشخص، نقش مهمی در کاهش تمرکز تنش و جلوگیری از انتقال نیروهای اضافی به دیوار دارد. آیین نامه تاکید میکند که وال پستها باید در محل کف و سقف به درستی مهار شده و در دیوارهای بلند یا مجاور بازشوها، بهصورت عمودی و افقی تعبیه شوند.
همچنین، طبق آییننامه مقررات ملی ساختمان، رعایت اصول طراحی و اجرای وال پست بر اساس استانداردهایی مانند مبحث ششم (بارگذاری)، مبحث هشتم (سازههای بنایی)، مبحث دهم (سازههای فولادی) و آیین نامه 2800 زلزله الزامی است. کیفیت اتصالات جوشی و پیچ و مهرهای باید مطابق استانداردهای جوشکاری و بازرسی انجام شود تا ایمنی سازه تضمین گردد.
اتصال کشویی بهتر است یا تلسکوپی؟
انتخاب بین اتصال کشویی و اتصال تلسکوپی به شرایط سازه و نوع نیروهای وارده بستگی دارد. اتصال کشویی به دلیل سادگی طراحی و عملکرد مؤثر در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله، برای سازههایی که در مناطق زلزله خیز قرار دارند، مناسبتر است. این نوع اتصال با ایجاد امکان حرکت افقی کنترل شده، مانع از انتقال تنش به دیوار میشود و از ترک خوردگی و آسیب به دیوارهای غیر سازهای جلوگیری میکند. در مقابل، اتصال تلسکوپی با طراحی پیچیدهتر، برای سازههایی که در معرض تغییرات ابعادی ناشی از انبساط و انقباض حرارتی یا نشستهای جزئی قرار دارند، گزینه بهتری است. این نوع اتصال با فراهم کردن حرکت در راستای طولی، انعطاف پذیری بیشتری دارد و از تمرکز تنش در دیوار جلوگیری میکند. در نتیجه، اگر نیاز به تحمل نیروهای جانبی باشد، اتصال کشویی ارجحیت دارد، اما در شرایط تغییرات ابعادی و سازهای، اتصال تلسکوپی عملکرد بهتری خواهد داشت.
مقایسه اتصالات در وال پست های قدیمی و جدید
در وال پستهای قدیمی، اتصالات بهصورت ثابت و بدون امکان حرکت طراحی میشدند و اغلب از طریق جوشکاری یا پیچ و مهره به سازه متصل میشدند. این روش باعث میشد هنگام وقوع نیروهای جانبی مانند زلزله، تنش به طور مستقیم به دیوارها منتقل شده و باعث ترک خوردگی یا تخریب آنها شود. سادگی اجرا از مزایای این روش بود، اما عدم انعطاف پذیری آن، عملکرد ضعیفی در برابر نیروهای جانبی داشت.
در وال پستهای جدید، اتصالات مدرنی مانند کشویی و تلسکوپی استفاده میشود. اتصالات کشویی با امکان حرکت افقی کنترل شده، تنشهای ناشی از زلزله را جذب کرده و از تمرکز نیرو روی دیوار جلوگیری میکنند. اتصالات تلسکوپی نیز با قرارگیری دو مقطع داخل یکدیگر، امکان حرکت طولی محدودی را فراهم میکنند و مناسب شرایط تغییرات دمایی یا نشست سازه هستند.
بهطور کلی، اتصالات جدید با افزایش انعطاف پذیری و کنترل نیروهای جانبی، عملکرد بهتری نسبت به اتصالات قدیمی دارند و باعث کاهش آسیب پذیری دیوارها میشوند.
نتیجه گیری
در نهایت، اتصالات تلسکوپی و کشویی در وال پست نقش مهمی در کاهش تنشهای سازهای دارند. اتصال کشویی با حرکت افقی کنترل شده برای نیروهای جانبی مانند زلزله مناسب است، در حالی که اتصال تلسکوپی با امکان حرکت طولی، تغییرات دمایی و نشست سازه را بهخوبی کنترل میکند. شرکت هوملکس با ارائه خدمات تخصصی و استفاده از اتصالات استاندارد، راهحلهای مؤثری برای افزایش ایمنی و دوام سازهها ارائه میدهد.